Hanefi kaynaklara göre, zekat ve fitre konusunda temlik şart mı?
Soru Detayı– Biz Hanefilere göre temlikin şart olduğunu biliyorduk. Ancak Hanefi kaynakların temel eserlerine göre temlikin şart olmadığı mı anlaşılıyor.
– Bu ifadeleri açıklar mısınız?
وَمِقْدَارُ الْفِدْيَةِ مِقْدَارُ صَدَقَةِ الْفِطْرِ، وَهُوَ أَنْ يُطْعِمَ عَنْ كُلِّ يَوْمٍ مِسْكِينًا مِقْدَارَ مَا يُطْعِمُ فِي صَدَقَةِ الْفِطْرِ
[الكاساني، بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع، ٩٧/٢]
فَصْلٌ رُكْن صَدَقَة الْفِطْر
وَأَمَّا رُكْنُهَا فَالتَّمْلِيكُ لِقَوْلِ النَّبِيِّ – صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ – «أَدَّوْا عَنْ كُلِّ حُرٍّ وَعَبْدٍ» الْحَدِيثَ، وَالْأَدَاءُ هُوَ التَّمْلِيكُ فَلَا يَتَأَدَّى بِطَعَامِ الْإِبَاحَةِ وَبِمَا لَيْسَ بِتَمْلِيكٍ أَصْلًا وَلَا بِمَا لَيْسَ بِتَمْلِيكٍ مُطْلَقٍ
[الكاساني، بدائع الصنائع في ترتيب الشرائع، ٧٤
Değerli kardeşimiz,
Arapça ifadenin tercümesi şöyledir:
“Fidyenin miktarı fıtır sadakasının miktarı kadardır. O da her gün fakire -yedirdiği fıtır miktarı kadar- bir fakire yedirmektir.”
“Fıtır sadakasının rüknü temliktir. Nitekim Hz. Peygamber (asm) “Her bir hür ve köle için (fıtır sadakasını) eda edin.”buyurmuş ki EDA da temliktir. O halde ibaha şeklinde yedirilen yiyeceklerle asla temliki söz konusu olmayan veya mutlak olarak temlik sayılmayan şeylerle eda olmaz.”
Kasani’nin şu ifadesi çok açıktır:
وَيَجُوزُ فِي الطَّعَامِ التَّمْلِيكُ، وَالتَّمْكِينُ وَهُوَ: طَعَامُ الْإِبَاحَةِ فِي قَوْلِ أَبِي حَنِيفَةَ، وَأَبِي يُوسُفَ، وَعِنْدَ مُحَمَّدٍ لَا يَجُوزُ فِيهِ إلَّا التَّمْلِيكُ،
“Fidyede temlik yoluyla eda caiz olduğu gibi, temkin yoluyla da caizdir.” (Kasani, 2/187)
Temkin: İbaha yoluyla yedirmektir. İmam Azam ve Ebu Yusuf’a göre, ibaha da caizdir. Fakat İmam Muhammed’e göre caiz değildir.
Bu açıklamalardan anlaşılıyor ki, Hanefi mezhebine göre;
– Fıtır sadakasında temlik şarttır.
– Fidyede ise Şeyheyne göre ibaha caizdir, İmam Muhammed’e göre caiz değildir.
İlave bilgi için tıklayınız:
– Alacaklarımızı oruç fidyesine sayabilir miyiz?
Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet
Yorum gönder